Пералік дакументаў,
якія рэгламентуюць атэстацыю педагагічных работнікаў
1. Кодэкс Рэспублікі Беларусь аб адукацыі (13 студзеня 2011г. №243-3, прыняты Палатай прадстаўнікоў 2 снежня 2010г.; ухвалены Саветам Рэспублікі 22 снежня 2010г. (у рэд. Законаў РБ ад 13.12.2011 №325-3 ад 26.05.2012 №376-3)
Раздзел I, раздзел 6
- артыкул 50. Педагагічныя работнікі;
- артыкул 51. Патрабаванні, прад'яўленыя да педагагічных работнікаў;
- артыкул 52. Правы педагагічных работнікаў;
- артыкул 53. Абавязкі педагагічных работнікаў.
2. Пастанова Міністэрства адукацыі Рэспублікі Беларусь 22.08.2012 №101 “Аб зацвярджэні Інструкцыі аб парадку правядзення атэстацыі педагалагічных работнікаў систэмы адукацыіі (акрамя педагалагічных работнікаў з ліку прафесарска-выкладчыцкага складу істанаў вышэй адукацый)”.
3. Пастанова Міністэрства адукацыі Рэспублікі Беларусь 26.03.2014 №20 “Аб унясенні замяненняў у пастанове Міністэрства адукацыі Рэспублікі Беларусь ад 22 жнівня 2012 №101”
4. Пастанова Міністэрства адукацыі Рэспублікі Беларусь 26.11.2014 №163 “Аб унясенні замяненняў у пастанове Міністэрства адукацыі Рэспублікі Беларусь ад 22 жнівня 2012 №101”
5. Пастанова Міністэрства адукацыі Рэспублікі Беларусь 11.05.2017 №46 “Аб унясенні замяненняў у пастанове Міністэрства адукацыі Рэспублікі Беларусь ад 22 жнівня 2012 №101”
6. Пастанова Міністэрства працы Рэспублікі Беларусь 28.04.2001 №53 «Аб зацвярджэнні кваліфікацыйнага даведніка пасад служачых». Выпуск 28 Адзінага кваліфікацыйнага даведніка пасад служачых, занятых у адукацыі (у рэдакцыі пастаноў Мінпрацы і сацабароны ад 21.10.2011 №105; ад 25.04.2012 №54; ад 18.07.2012 №81.
Дакументы, якія дае педагагічны работнік для здачы кваліфікацыйнага экзамену ў працэсе атэстацыі на прысваенне вышэйшай кваліфікацыйнай катэгорыі, кваліфікацыйнай катэгорыі «настаўнік-метадыст»
Педагагічны работнік для здачы кваліфікацыйнага экзамену ў працэсе атэстацыі на прысваенне вышэйшай кваліфікацыйнай катэгорыі прадастаўляе наступныя дакументы:
1. Кірунак на здачу кваліфікацыйнага іспыту (высылаецца ўстановай адукацыі).
2. Вопыт педагагічнай дзейнасці ў папяровым і электронным варыянце (прадастаўляецца падчас іспыту).
Педагагічны работнік для здачы кваліфікацыйнага экзамену ў працэсе атэстацыі на прысваенне кваліфікацыйнай катэгорыі «настаўнік-метадыст» прадастаўляе наступныя дакументы:
1. Кірунак на здачу кваліфікацыйнага іспыту (высылаецца аддзелам (кіраваннем) адукацыі, спорту і турызму раённага (гарадскога) выканаўчага камітэта ў акадэмію).
2. Вопыт педагагічнай дзейнасці ў электронным варыянце (высылаецца на адрас акадэміі:
3. Вопыт педагагічнай дзейнасці ў папяровым варыянце (прадастаўляецца падчас іспыту).
4. Рэзюмэ з апісаннем метадычнай дзейнасці (высылаецца на адрас акадэміі:
Педагагічны работнік для здачы кваліфікацыйнага экзамену ў працэсе атэстацыі на пацвярджэнне вышэйшай кваліфікацыйнай катэгорыі прадастаўляе наступныя дакументы:
1. Кірунак на здачу кваліфікацыйнага іспыту (высылаецца ўстановай адукацыі ў акадэмію або ІРА).
2. Вопыт педагагічнай дзейнасці ў электронным варыянце (высылаецца на адрас акадэміі або ІРА за 10 дзён да пачатку іспыту).
3. Вопыт педагагічнай дзейнасці ў папяровым варыянце (прадастаўляецца падчас іспыту ў акадэміі або ІРА).
Патрабаванні да прадстаўлення і абароны педагагічнага досведу падчас кваліфікацыйнага іспыту
Прадстаўленыя ў кваліфікацыйную камісію матэрыялы па апісанні вопыту педагагічнай дзейнасці на прысваенне (пацверджанне) вышэйшай кваліфікацыйнай катэгорыі, кваліфікацыйнай катэгорыі «настаўнік-метадыст» складаюцца самім прэтэн ⁇ дэнтам. Матэрыялы павінны змяшчаць апісанне сістэмы або ад ⁇ дзельных кампанентаў дзейнасці педагога ў абагульненым выглядзе, канкрэтныя прыклады дзейнасці, доказы рэзультатыўна- ⁇ сты вопыту пры вырашэнні педагагічных задач.
Камісіяй падчас правядзення кваліфікацыйнага экзамену прапануецца канкрэтная тэма (раздзел), па якой экзаменуемы праектуе фрагмент педагагічнай дзейнасці - мадэль урока, заняткі. У дадзеным фрагменце павінны знайсці адлюстраванне асноўныя палажэнні педагагічнага вопыту прэтэндэнта на атрыманне (пацвярджэнне) кваліфікацыйнай катэгорыі.
Пры вуснай абароне досведу перад камісіяй які экзаменуецца аперыруе распрацаванымі падчас іспыту матэрыяламі, спасылаецца на пісьмова прадстаўленае апісанне досведу і прыкладанні даня.
Пры адзнацы прадстаўленага пісьмовага апісання досведу педагагічнай дзейнасці і падчас яго абароны ўлічваюцца наступныя паказчыкі:
Узгодненасць мэт, задач, прагназуемага выніку з заяўленай праблемай:
абгрунтаванне актуальнасці праблемы ўласнай педагагічнай практыкі;
канкрэтнасць, дыягнастычнасць пастаўленай мэты;
скіраванасць задач на рэалізацыю мэты;
адлюстраванне ступені дасягнення пастаўленай мэты.
Сутнасць досведу:
ступень абагульнення і сістэматызацыі прадстаўленых матэрыялаў;
канкрэтызацыя досведу распрацаванымі аўтарам матэрыяламі;
апісанне алгарытму дзейнасці аўтара пры рэалізацыі досведу;
абгрунтаванне (тэарэтычнае і практычнае) вопыту, якасць прыкладанняў.
Рэзультатыўнасць, эфектыўнасць вопыту: выдзяленне крытэрыяў і паказчыкаў ацэнкі рэзультатыўнасці вопыту;
доказнасць вынікаў;
вызначэнне ўмоў, якія садзейнічаюць і абмяжоўваюць прымяненне адукацыйнага прадукту (досведу) і перспектывы яго развіцця.
Метадычны ўзровень апісання досведу:
каштоўнасць вопыту для іншых педагагічных работнікаў (даступнасць і лагічнасць апісання вопыту);
падрыхтаванасць вопыту для распаўсюджвання ў педагагічным асяроддзі.
Абарона досведу на аснове распрацаванай на іспыце мадэлі (фрагмента) заняткі:
эфектыўнасць, якасць распрацаванай мадэлі (фрагмента) запорнятия;
праяўленасць вопыту аўтара ў распрацаванай мадэлі (фрагмента) заняткі.
Прыкладная структура апісання педагагічнага досведу
1. Інфармацыйны блок
1.1 Назва тэмы вопыту
Выкарыстанне сродкаў, прыёмаў, метадаў і да т.п. у адукацыйнай практыцы.
1.2 Актуальнасць вопыту
Супярэчнасці, цяжкасці, праблемы, якія сустракаюцца ў масавай адукацыйнай практыцы.
1.3 Мэты вопыту
Развіццё здольнасцей, якасцей, ведаў, уменняў, навыкаў, якія навучаюцца пэўнымі педагагічнымі сродкамі ў канкрэтнай адукацыйнай сітуацыі.
1.4 Задачы досведу
Адлюстраванне паслядоўнасці дзеянняў па дасягненні мэты.
1.5 Працягласць працы над досведам
Працягласць працы, этапы.
2. Апісанне тэхналогіі досведу
2.1 Вядучая ідэя вопыту
Вылучэнне найбольш галоўнага, істотнага ў дзейнасці аўтара, акцэнт на выдзелены канкрэтны аспект дзейнасці.
2.2 Апісанне сутнасці вопыту
2.2.1 Адлюстраванне ў агульным выглядзе метадычных і педагагічных аспектаў вопыту - што абараняецца і як прымяняецца. Пажадана прадставіць навуковую аснову досведу, але апісваць толькі тыя полотержения, метады і прыёмы, якія выкарыстоўваюцца ў дадзенай працы.
2.2.2 Да якога кампанента педагагічнай сістэмы адносяцца дадзеныя даследаванні (вызначэнне мэт зместу; падыходы да пабудовы, адбору, структураванні зместу; арганізацыя пазнавальнай дзейнасці навучэнцаў; вызначэнне эффектеривных метадаў навучання і выхавання, пошук сродкаў 'навучання і выхавання, карэкцыйнай работы, кантролю і інш.).
2.2.3 Адлюстраванне педагагічнага вопыту ў сістэме: якія кампаненты яго складаюць, якія ўзаемасувязі паміж імі існуюць.
2.2.4 Адлюстраванне паслядоўнасці дзеянняў пры прымяненні асноўных прыёмаў, форм, сродкаў у кантэксце агульнай логікі вопыту, алгарытм дзейнасці навучэнцаў, паэтапныя дзеянні настаўніка.
2.2.5 Канкрэтызацыя матэрыялу праз прыклады кожнага кампанента сістэмы вопыту, фрагменты заняткаў, урокаў, дапаможнікаў і інш.
2.2.6 Асноўныя этапы фарміравання дадзенага вопыту, іх пераемнасць.
2.3 Выніковасць і эфектыўнасць вопыту
2.3.1 Вызначэнне крытэрыяў для дыягнаставання паспяховасці дадзенага вопыту, прадстаўленне методыкі апісання і падліку рэвынікаў.
2.3.2 Дастатковасць, канкрэтнасць, вымяральнасць паказчыкаў, узаемазвязанасць паказчыкаў рэзультатыўнасці вопыту.
2.3.3 Доказнасць рэзультатыўнасці з дапамогай канкрэтных прыкладаў са спасылкай на матэрыялы дадатку.
2.3.4. Вызначэнне ўмоў, якія пазітыўна і негатыўна ўплываюць на эфектыўнасць і рэзультатыўнасць гэтага вопыту.
3. Заключэнне
3.1 Канкрэтныя высновы і прапановы, якія вынікаюць з досведу.
3.2 Перспектыва далейшага ўдасканалення дадзенага досведу і сваёй прафесійнай практыкі.
3.3 Рэкамендацыі па выкарыстанні педагагічнага досведу ў дзейнасці іншых педагогаў, магчымасці яго ўжывання ў масавай практыцы.
3.4 Уласныя артыкулы, выступы з дадзеным досведам у педа ⁇ гагічных аўдыторыях.
Прыкладанні
Тэхналагічныя карты, планы-канспекты ўрокаў, заняткаў,
мерапрыемстваў.
Спіс публікацый аўтара па тэме досведу.
Прыклады дыдактычных матэрыялаў, анкет, апытальнікаў і г.д.
Спіс літаратуры
Багачова, І. В. Майстар-клас як форма павышэння прафесійнага майстэрства педагогаў : метад, рэкамендацыі / І. В. Багачова, І. В. Фёдараў ; ДУА «Акад. паслядыплом. адукацыі». -Мінск: АПА, 2012.-98 с.
Багачова, І. В. Абагульненне і прадстаўленне вопыту педагагічнай дзейнасці : метад, рэк. / І. В. Багачова, І. В. Фёдараў, А. В. Сурыкава ; ДУА «Акад. паслядыплом. адукацыі». - Мінск : АПА, 2012.-92 с.
Валееў, Г. X. Абагульненне перадавога педагагічнага вопыту з пазіцый сістэмна-цэласнага падыходу / Г. X. Валееў // Педагагі ⁇ ка.-2005. - №5.
Глінскі, А. А. Упраўленне сістэмай метадычнай работы ў агульнаадукацыйнай установе : дапаможнік для кіруючых работнікаў і спецыялістаў устаноў агул. асяроддзяў, адукацыі і сістэмы павышэння кваліфікацыі / А. А. Глінскі. - Мінск : Зорны верасень, 2008. - 252 с.
Дахін, А. Н. Педагагічнае мадэляванне: сутнасць, эфектыўнасць і ... нявызначанасць / А. Н. Дахін // Педагогіка. -2003.-№4. — С. 21-26.
Запрудскі, Н. І. Мадэляванне і праектаванне аўтаршепскіх дыдактычных сістэм : дапаможнік для настаўніка / Н. І. Запрудпіцкі. - Мінск, 2008. - 336 с. - (Майстэрня настаўніка).
Кустабаева, Я. К. Упраўленне працэсам вывучэння і абагульнення перадавога педагагічнага вопыту / А. К. Кустабаева // Меартадыст. - 2002. - № 5.
Левітэс, Д. Г. Аўтадыдактыка : тэорыя і практыка канструяксавання ўласных тэхналогій навучання / Д. Г. Левітэс. - М. : Выд-ць Маск. псіхол.-соц. ін-та ; Варонеж : МАДЭК, 2003. - 320 с.
Пахомава, А. М. Праблемы выяўлення, вывучэння, абагульнення і распаўсюджвання педагагічнага вопыту ў рабоце ўстаноў метады-графічнай службы / А. М. Пахомава // Метадыст. - 2005. - № 2.
Святокава, Г. 3. Рыхтуемся да атэстацыі: тэхналогіі абагульнення і апісанні педагагічнага досведу : практ. дапаможнік / Г. 3. Святокова. - М. : АРКТЫ, 2007.
Праблемы прафесійнай кампетэнтнасці: змест і тэхналогіі атэстацыі педагагічных кадраў / М-у адукацыі і навукі Рэсп. Беларусь; ін-т павышэння кваліфікацыі і перапад-гот. кіруючых работнікаў і спецылістаў адукацыі; А.І. Жук, Н.М. Кошаль, Л.С. Чарняк ; пад рэд. А.І.Жука -— Мінск, 1996.
Пуйман, С. А. Педагагічны вопыт: пераемнасць традыцый і наватарства / С. А. Пуйман. — Мінск : БДУ, 1999. — 156 с.
Патрабаванні да афармлення вопыту педагагічнай дзейнасці
Экзаменуемы дае аўтарскую методыку або вопыт педагагічнай дзейнасці ў аб'ёме не больш за 12 старонак (без прыкладання). Колькаснасць старонак у дадатку - да 10. Матэрыялы прадастаўляюцца ў папяровым варыянце і на электронным носьбіце. Правілы афармлення ма ⁇ тэрыялаў: шрыфт - TimesNewRoman, памер 14 пт, міжрадковы интервал - 1,5; параметры старонак: левае поле - 3, правае поле - 1, верхняе і ніжняе палі — 2, водступ першага радка - 1,25; тэкст друкуецца без скаракручэнняў, акрамя агульнапрынятых абрэвіятур; Спасылкі на літаратуру афармляюцца ў квадратных дужках у канцы сказа. Напрыклад: [7, с. 21].
Афармленне літаратуры — згодна з Інструкцыяй па афармленні дысертацыі, аўтарэферата і публікацый па тэме дысертацыі, зацверджанай пастановай Прэзідыума Дзяржаўнага вышэйшага атэстацыйнага камітэта Рэспублікі Беларусь ад 24 снежня 1997 г. № 178 (у рэдакцыі Пастановы ВАК РБ 15.08.2007 № 4
Старонкі нумаруюцца ўнізе справа, першы ліст не нумаруецца. На першым радку па цэнтры - ініцыялы і прозвішча аўтара. На наступным радку - назва досведу загалоўнымі літарамі тоўстым шрыфтам. На радку пасля назвы досведу - назва арганізацыі і каардынаты для сувязі з аўтарам. Асноўны тэкст пачынаецца праз адзін прапушчаны радок.
